حسین فرسی؛ عضو هیئتعلمی دانشگاه بیرجند در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه در ایران سنگبنای ارتباط دانشگاه با جامعه اشتباه گذاشته شده است، گفت: در جامعۀ دانشگاهی کشور، افراد در حالی به سمت مقاله حرکت میکنند و در تلاش برای افزایش کمّی فعالیتهای خود هستند که در کشورهای توسعهیافته پژوهش براساس نیازهای بازار و مشتری انجام میشود.
وی افزود: دیدگاه اعضای هیئتعلمی دانشگاه از سویی و از سوی دیگر آئیننامهها و مقررات باید تغییر کنند تا جامعۀ دانشگاهی به سمت صحیح هدایت شود و نتیجۀ فعالیتهای تحقیقاتی و پژوهشی در جامعۀ بومی ملموس باشد.
فرسی ادامه داد: در شرایط فعلی، افرادی که در مرحلۀ استاد تمامی رسیدهاند بهترین گزینهها برای انجام تحقیقات کاربردی هستند چراکه هم از تجربه و دانش خوبی به عنوان پشتوانۀ علمی و تحقیقاتی برخوردارند و هم نیازی به ارتقاء و در نتیجه افزایش تعداد مقالات علمی ندارند.
محقق برجستۀ شیمیفیزیک با بیان اینکه لازم است فرهنگ عمومی حاکم بر جامعۀ دانشگاهی با کار تیمی عجین شود، همدلی، همصدایی و همگرایی را لازمۀ تشکیل گروه برشمرد و اظهار داشت: در ایران، در غالب موارد گروه با حضور تخصصها و مهارتهای متنوع تشکیل نمیشود. از سوی دیگر، تقریباً همۀ گروهها نیز در تهران متمرکز هستند و استانهای دیگر عملاً از حضور این گروهها محروم هستند.
وی افزود: آموزههای دانشگاه در بیشتر موارد غیرکاربردی هستند و سرفصلهایی که بُعد عملیاتی افراد را تقویت کند، عملاً وجود ندارد. این موضوع در کنار سیاستگذاریهای نادرست و تئوریمحور، سبب میشود فرد به تدریج به سمت مقالهمحوری و در نهایت مونتاژ مقاله حرکت کند که این موضوع خود یک آسیب بزرگ است.
فرسی یادآور شد: دورههای کارورزی و کارآموزی در حالی در کشور به صورت فرمالیته گذرانده میشود که در کشورههای پیشرفته یک سال به طول میانجامد و در طول این مدت فرد دانشجو با حضور در صنعت، از دید صنعتی مناسبی برخوردار خواهد شد؛ نیازها و چالشهای واقعی آن را میشناسد و سپس آنها را به دانشگاه ارجاع داده و رفع میکند. در واقع این مهم یکی از شروط پاس شدن واحد کارورزی است.
عضو هیئتعلمی دانشگاه بیرجند با اشاره به لزوم شناخت صحیح و منطقی از نیازها، مقتضیات و مزیتهای استانی، تعریف آنها در قالب پروژههای کاربردی را یک ضرورت توصیف کرد و گفت: نگاه دانشبنیان و تیمی میتواند مزیتهای بومی را به زیرساخت توسعۀ منطقی تبدیل کند. به عنوان نمونه خراسانجنوبی از پتانسیل بینظیری در جذب انرژی خورشیدی برخوردار است و یا زابل مزیت منحصربفرد باد را دارد. اگر این داشتهها به دانشگاه ارجاع داده شوند و در قالب تیم مورد تحقیق و بررسی قرار گیرند، هم ارزشافزوده بالا حاصل میشود، هم اشتغالزایی و هم توسعۀ منطقهای و اقتصاد پویا و پایدار میسّر خواهد شد.
وی در پایان گفت: تحقیق گروهی و کاربردی نیازمند امکانات و تجهیزات پیشرفته است؛ بنابراین حمایت از این قبیل پروژهها و اعطای تسهیلات منطقی باید جدی گرفته شود. از سوی دیگر، دانشگاه نیز باید با انجام پژوهشهای کاربردی و نیازمحور، به تدریج به سمت استقلال مالی حرکت کرده و وابستگی خود را به بودجههای دولتی کم کند و حتی پذیرش دانشجوی دکتری را به ارجاع نیازهای بیرونی منوط کند.