به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ دومین جلسه از سلسله نشست‌های «اخلاق نخبگی در قرآن‌کریم و نهج‌البلاغه» با حضور آریا الستی؛ معاون فرهنگی بنیاد ملی نخبگان در محل بنیاد نخبگان استان تهران برگزار شد.

در این نشست، انصاری؛ مدرس حوزه و دانشگاه و شارح نهج‌البلاغه با بیان مختصری از ویژگی‌ها و تعبیر عباد‌الرحمان و ابعاد فروتنی، به صفات و ویژگی‌های انسان‌های برگزیده در سوره فرقان اشاره کرد و گفت: انسان‌های تربیت‌شده و برگزیدۀالهی، کسانی هستند که  علاوه بر اینکه اذیتی برای اجتماع و پیرامون خود ندارند، اگر جاهلان نیز با آنان مخاطبه کنند بخشی از آزار و اذیت‌هایشان را نیز تحمل می‌کنند و درشتی را با درشتی و زشتی را با زشتی پاسخ نمی‌دهند.

وی در تفسیر کلمۀ جاهلان، به تقابل علم و جهل اشاره کرد و افزود: در 5 آیۀ نخستین نازل شده بر پیامبراعظم ‌صلوات‌الله، صحبت از علم، قلم، دانستن و ندانستن است؛ منظور از این علم، علمی است که در تقابل جهل باشد.

انصاری ادامه داد: اساساً شاید یکی از مهمترین انگیزه‌ها و علت‌های حضور و چرایی آفرینش انسان در خلقت موضوع «علم» است و آن زمان که خداوند بحث آفرینش انسان را بیان می‌کند، چرایی خلقت را اول مطرح می‌کند. در حقیقت ابتدا علت آفرینش را مقدم بر اصل وجود مطرح می‌کند.

محقق برجستۀ قرآن‌کریم اظهار داشت: اگر کسی مطلبی را نداند، نمی‌توان آن فرد را جاهل نامید. دانستن همه چیز مطابق قرآن برای همه لازم نیست. از سوی دیگر، قرآن انسان‌ها از پرسیدن برخی امور نهی کرده است و می‌فرماید: مپرسید از چیزهایی که اگر آگاهی یابید چه بسا آن آگاهی نه‌‎تنها سودی برای شما ندارد بلکه برای  شما زیان بار است»؛ بنابراین در کلام الهی آن چیزی که توصیه به آموختن و اندوختن آن می‌شود، آگاهی است که نفع و سازندگی برای انسان دارد.

انصاری اضافه کرد: در قرآن‌کریم برای جهل و علم، معنای دومی نیز وجود دارد و گاهی در قرآن کلمۀ جهل به کار برده می‌شود اما معنای آن نه کسی است که نمی‌داند؛ بلکه آن کسی است که می‌داند اما گویا این دانستن برای او هیچ فایده‌ای ندارد. به بیان دیگر، جاهل به معنای ناآگاه نیست بلکه به معنای نابخرد، سفیه و احمق است و جهل به این معنا بسیار خطرناکتر است.

وی تصریح کرد: خداوند سبحان انسانی را که می‌آموزد اما این آموزه در زندگی و رفتار او دیده نمی‌شود و اثری در وجود او ندارد و انسانی که صاحب عقل است اما به مقتضای عقل عمل نمی‌کند بلکه برخلاف آن عمل می‌کند را جاهل می‌نامد.

انصاری در ادامه در تفسیر کلمه «سلام» بیان داشت: سلام یکی از اسماء خداست (السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُالْمُتَكَبِّرُ) و واژه‌ای است که در آن دو ویژگی نهفته قرار دارد. یکی سلم و دیگری سلامت؛ انسان با سلام کردن تارو‌پود غرور را در هم می‌شکند و ویژگی دیگر آن نیز آرزوی سالم بودن و سلامتی است؛ بنابراین انسان‌های برگزیده کسانی هستند که إِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلاَماً.

مفسر قرآن، داشتن تحمل و حلم بسیار را از ویژگی‌های عبادالرحمان برشمرد و خاطرنشان کرد: هنگامی که انگیزه صبر از بالاترین انگیزه‌هاست و از محض خرد برمی‌خیزد، نام آن حلم است؛ اما گاهی انسان به مقتضای شرایط، زمان و یا عادت چیزی را تحمل می‌کند که این صبر است؛ بنابراین حلم به مقتضای خرد محض است. به هر میزان که عقلانیت انسان بالاتر باشد، وقار و تحمل فزونتر است.

انصاری در پایان با اشاره به خواص شب‌زنده‌داری، تأکید کرد: عبادالرحمان افرادی هستند که از فرصت شب استفاده می‌کنند و آن رمز، راز، نیاز، سوز و گدازی که باید با پروردگار خویش داشته باشند را در فضای مناسب شب قرار می‌دهند به دلیل آنکه شب، فضایی عاری از ریا و نمایش است.

لازم به ذکر است، جلسۀ بعدی از سلسله نشست‌های اخلاق نخبگی در قرآن کریم و نهج‌البلاغه، بهمن ماه برگزار خواهد شد و متقاضیان می‌توانند با مراجعه به سامانۀ visitfarhangi.bmn.ir برای حضور در این برنامه، ثبت‌نام کنند.