پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان: نقطه مشترک و حلقه اتصال افرادی که دور هم جمع شدند و شرکت دانشبنیان الماس طب کاسپین را تاسیس کردند، علم است؛ کسانی که در رشته‌های مختلف مهندسی و پزشکی فعال بودند و به ساختن ابزار مهندسی پزشکی علاقه داشتند. آنها از طریق اختراعات و زمینه علاقه‌شان یکدیگر را پیدا کردند و تصمیم به تاسیس این شرکت در شهر قزوین گرفتند. هر چند به گفته انسیه رشوند، مدیرعامل این مجموعه، در ابتدای راه از مخاطرات کار اطلاع نداشتند و نمی‌دانستند با چه مشکلاتی مواجه خواهند شد، اما به‌مرور با علاقه و انگیزه‌ای که داشتند، توانستند تک‌تک مشکلات را از پیش پا بردارند و محصولاتی را براساس نتایج تحقیقاتشان به تولید و عرضه برسانند، که بعضی از آنها در دنیا نمونه دیگری ندارد. با انسیه رشوند درباره فعالیتهای این شرکت و مشکلات شرکتهای دانشبنیان به گفت‌و‌گو پرداختیم.
شرکت الماس طب کاسپین در چه زمینهای فعالیت میکند؟
ما شرکت تجهیزات پزشکی هستیم و 15 ثبت اختراع داریم که یکسری از آنها را به تولید رساندهایم. یکی از مهمترین محصولاتمان کمربند رفع مشکلات گوارشی است که برای رفع مشکلاتی چون یبوست، نفخ، دردهای کرامپی شکم و مسائلی از این دست استفاده میشود. این کمربند حتی برای کسانی که بیماری آنها به دارو جواب نداده، مفید بوده و بیمار را به سمت بهبود برده است. این دستگاه در بیمارستان ولایت قزوین آزمایش شده و 95 درصد بهبودی بدون عارضه را شاهد بودیم. مجوزهای تولید آن را هم اخذ کردهایم. همچنین از دیگر محصولات ما بالش ماساژور برای درمان دردها و گرفتگیهای عضلانی است که از طریق تنظیم فرکانس لرزشی باعث کاهش دردهای عضلانی میشود. محصول دیگری هم به نام کنتراست تراپی داریم که هم سرمادرمانی را پوشش میدهد و هم گرمادرمانی. در مواردی که نیاز است به صورت ریتمیک، سرمادرمانی و گرمادرمانی شود یا فقط یکی از اینها، از این وسیله میتوان استفاده کرد. برخی از این تجهیزات و اختراعات دیگرمان را نمونهسازی کردهایم، ولی هنوز تولید انبوه نشده است. کلا تیم R&D ما دائما در حال ایدهپردازی و تولید محصولات جدید است.
¡ شرکت شما از چه سالی کار خود را شروع کرده است؟
حدود هفت سال از برنامه اختراعات گروه ما میگذرد، ولی شرکت را از سال 89 تاسیس کردیم. تقریبا زمان تاسیس شرکت به یکی دو سال بعد از شروع ثبت اختراعات بازمیگردد.
از چه سالی دانشبنیان شدید؟ چه محصولی را برای گرفتن گواهی ارائه دادید؟
فکر میکنم گواهی دانشبنیان شدن را در سال 92 دریافت کردیم. محصولی هم که ارائه دادیم، کمربند رفع مشکلات گوارشی بود.
این محصول نمونه داخلی یا خارجی دیگری ندارد؟
خیر، ما تنها تولیدکننده این کمربند هستیم. در واقع ایده آن برای گروه خودمان بوده و برگرفته از طب سنتی و ماساژ شکمی سنتی است و ما همین فنون سنتی را روی دستگاه پیاده کردیم.
باقی محصولاتتان چطور؟
همانطور که میدانید، محصولات ماساژوری در بازار زیاد است، منتها محصولی که تحقیق علمی پشتش باشد و اختصاصی روی موضوعات درمانی کار کرده باشد، نیست. اکثر ماساژورها معمولی هستند و روی فرکانسشان بررسی خاصی صورت نگرفته است. بعضی هم هدفشان لاغری است که اصلا اینها مضر هستند و به بدن آسیب میزنند. محصولات ما از این نظر که پشتوانه علمی دارند و اثرات پزشکی و درمانی دارند، بدون رقیب محسوب میشوند.
فکر میکنید مدیریت یک شرکت دانشبنیان چه تفاوتی با مدیریت شرکتی معمولی دارد؟
بسیار سختتر است. شرکتهای دانشبنیان دو دستهاند. یکی آن دسته از شرکتها که وجود داشتند و کار تولیدی میکردند، اما از چند سال پیش برای بهرهمندی از امکاناتی که به شرکتهای دانشبنیان تعلق میگیرد، بخش R&D را در شرکت خود راهاندازی کردند و به فعالیتهای دانشبنیان پرداختند. دسته دیگر از همان ابتدا با سرمایه علمیشان وارد کار شدند و شرکت دانشبنیان تاسیس کردند. دسته دوم اغلب از نظر مالی ضعیفتر هستند و این کار را برایشان سخت میکند. خصوصا که برخی از حمایتها بیشتر در حرف است تا عمل. اگر هم کسی سراغ این حمایتها برود، آنقدر کاغذبازی دارد که خیلی وقت شخص را میگیرد و فرم پر کردنها و پیگیریها فقط حجم کاری اضافه بر دوش شرکتها تحمیل میکند که تازه معلوم هم نیست به نتیجه برسد یا خیر. از طرفی کسانی که با دید علمی وارد کار شدهاند، دیدشان نسبت به بازار ضعیف است و این برایشان مشکلات زیادی ایجاد میکند.
بسیاری از شرکتهای دانشبنیان در بخش جذب نیروی کار و نگهداشت آنها با مشکل مواجه هستند. شما چطور؟
خوشبختانه ما این مشکل را نداریم. بیشتر چنین مشکلی مختص شرکتهایی است که از قبل وجود داشتهاند و حالا میخواهند دانشبنیان شوند و این کار را از طریق جذب افراد با تواناییهای علمی انجام میدهند. اما از آنجا که اعضای اصلی شرکت ما همان افرادیاند که صاحب ایده و اطلاعات و علم کار هستند، به مشکل برنخوردیم.
به عنوان مدیر یک شرکت دانشبنیان، مشکلات این دسته از شرکتها را چه میدانید؟
شرکتهای دانشبنیانی که از طریق علم به سوی ثروت حرکت میکنند، به دلیل نداشتن مشاورهای خوب که افراد را هدایت کنند، درگیری زیادی دارند. مثلا منی که تا به حال در سیستم علمی بودهام، اگر بخواهم یک شرکت دانشبنیان تاسیس کنم، از کجا باید شروع کنم؟ گرفتن مجوزها چه مراحلی دارد؟ خب در این زمینه هیچ راهنمایی وجود نداشت و ما برای فهمیدن جواب این سوالها زمان زیادی از دست دادیم. در حالیکه با مشاوره صحیح، زمان و هزینه کمتری صرف میشد. البته الان اوضاع خیلی بهتر شده و مشاورههایی برای افرادی که میخواهند شرکت دانشبنیان تاسیس کنند، انجام میشود. ولی قبلا بسیار آزاردهنده و وقتگیر بود.
یکی دیگر از مشکلات مربوط به محصولاتی است که برای اولین بار وارد بازار میشوند و در حقیقت نوین و اختراعی هستند. این محصولات به دلیل شناخته نشده بودن برای مردم در کسب بازار موفق با مشکلاتی روبهرو میشوند. متاسفانه شناساندن یک محصول جدید نیاز به صرف هزینههای سنگین و برنامهریزیهای پیچیدهای دارد که قطعا برای یک شرکت نوپا دشوار است. مسائل مالی هم که جزء جداییناپذیر دغدغههای یک شرکت دانشبنیان است. ضمن اینکه متاسفانه اعتماد کم مردم به کالاهای ایرانی نیز جزو مشکلات تولیدکنندگان ایرانی است که امیدوارم در آینده نزدیک برطرف شود.
سرمایه اولیه تاسیس شرکت را چطور تامین کردید؟
افرادی که با هم اقدام به تاسیس شرکت کردیم، هرکدام شغلی داشتند. مثلا من دندانپزشک بودم و همکارم مهندس برق و بخشی از هزینهها از طریق شغل جانبی بچهها تامین میشد. مقداری هم از وامهای کمبهرهای که مختص شرکتهای دانشبنیان است و حمایتهای مرکز رشد، بهره گرفتیم.
نگران نبودید که همه درآمد و سرمایهتان را وارد کار کنید و شرکت هم به نتیجه نرسد؟
آن زمان این نگرانی را نداشتیم. نه به این خاطر که خطری وجود نداشت، بلکه به این دلیل که همگی ما بسیار به کارهای علمی علاقه داشتیم و دوست داشتیم اختراعات و ایدههایمان را به تولید برسانیم. اینکه از راه علم به درآمد و ثروت برسیم، برایمان خیلی ارزشمند بود.
تا به حال پیش آمده به عنوان مدیر یک شرکت دانشبنیان در جایی حضور پیدا کنید و با رفتارهای تبعیضآمیز از نظر جنسیتی مواجه شوید؟
نه، الان دیگر این مسئله که یک زن مدیریت شرکتی را بر عهده داشته باشد، عادی و پذیرفته شده است. شاید تا چند سال پیش این موضوع عادی نبود، اما با حضور گسترده خانمها در این عرصه، دیگر آن نگاه تبعیضآمیز گذشته در جامعه وجود ندارد. خوشبختانه من هم در تمام دوران مدیریت این شرکت هیچوقت با رفتارهای تبعیضآمیز اینچنینی مواجه نشدهام. ضمن اینکه من در مدیریت این شرکت تنها نبودم و همکار عزیزم آقای مهندس جعفری در هر زمان که لازم بوده در کنار من حضور داشتهاند و دارند. شاید بتوان گفت یکی از مسائل مثبت شرکت دانشبنیان ما که از عوامل اصلی موفقیت آن نیز هست، همین حس مالکیت و عرق اعضا نسبت به شرکت و محصولات آن و مشارکت همه جانبه در پیشرفت آن است. این عرق شاید در شرکتهای دانشبنیان نسبت به سایر شرکتها بیشتر باشد.