خلاقيت يعني مواجهه با يک وضعيت، مسئله، مشکل يا چالش به شيوه‏اي جديد. کساني که از تفکر خلاق استفاده مي‏‌کنند، از محدوديت‌‏هايي که استانداردهاي روتين برايشان ايجاد کرده، عبور مي‏کنند و به دنبال راه‏‌حل‏‌هاي تازه و نو مي‏‌روند.

پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان، رئيستان از شما انتظار دارد که توانايي بالايي براي مشارکت در کار گروهي داشته باشيد، اما دقيقا چه مهارت‏هاي زيربنايي براي موفقيت در جريان و فرايند يک کار گروهي نياز است؟ ما در اين مقاله به برخي از اين مهارت‏ها که توانايي هر فرد را به‌عنوان يک عضو کار تيمي مي‏تواند بالا ببرد، اشاره مي‏کنيم.

شنونده فعال: فراموش نکنيد که شما در  هر لحظه از حواس پنج‌گانه خود استفاده مي‏کنيد، اما منظور ما در اين قسمت استفاده آگاهانه از اين حواس است. تکنيک شنوندگي فعال ترکيبي از گوش ‏دادن آگاهانه و نشان دادن توجه به کمک زبان بدن به فرد گوينده است. استفاده از اين مهارت سبب بالا رفتن اعتماد بين اعضا مي‏شود و سطح تمرکز آن‌ها را روي موضوعات خاص افزايش مي‏دهد. براي تقويت اين مهارت بايد روي حرف‏هاي  فرد مقابل خود تمرکز کنيد. حتي مي‏توانيد از بازخوردهاي کلامي نظير مي‏فهمم، مي‏دانم و حتما، براي نشان دادن توجهتان به طرف مقابل استفاده کنيد.

همکاري: امروزه توانايي همکاري مي‏تواند سطح کارکرد سازنده افراد را در گروه افزايش دهد. البته همکاري نيازمند داشتن روح مشارکت و احترام دوجانبه اعضا به يکديگر خواهد بود.

نکاتي که شما را به سوي همکاري موفق سوق خواهند داد، عبارت‌اند از: شرح آشکار و شفاف مسئوليت‏ و توافق بر سر نقش هر فرد در جريان همکاري،  ارتباط پذيرا و صريح با هم‌تيمي‏ها براي درميان گذاشتن اطلاعات ضروري براي موفقيت کار،  مشخص کردن موانع پيشرفت کار و  مشارکت با همکارانتان براي فرايند حل مسئله،  قرار دادن اهداف تيمي در جايگاه بالاتر از رضايت شخصي و آمادگي براي عذرخواهي هنگام ارتکاب اشتباه و بخشيدن ديگران هنگامي‌ که از شما معذرت‌خواهي مي‏کنند.

تفکر خلاق: خلاقيت يعني مواجهه با يک وضعيت، مسئله، مشکل يا چالش به شيوه‏اي جديد. کساني که از تفکر خلاق استفاده مي‏کنند، از محدوديت‏هايي که استانداردهاي روتين برايشان ايجاد کرده، عبور مي‏کنند و به دنبال راه‏حل‏هاي تازه و نو مي‏روند. به‌عنوان مثال براي افزايش خلاقيت در محيط کار مي‏توان جلسات گروهي توفان ذهن را راه انداخت تا تک‌تک اعضا شروع به ايده‏پردازي در مورد چالش يا موضوعي خاص ‏کنند. اين ايده‏پردازي‏ها شما را به‌عنوان عضوي از تيم به سوي انتخاب راه و روشي خلاقانه سوق مي‏دهد و سبب تاثيرگذاري بيشتر کار تيمي در کنار جلوگيري از صرف انرژي بيهوده مي‏شود.

تفکر انتقادي: جالب است بدانيد که تفکر انتقادي يکي از مهم‌ترين مهارت‏هاي يک فرد در فرايند کار تيمي از ديدگاه مديران شرکت ارزيابي مي‏شود. تفکر انتقادي به ارزيابي اطلاعات، داده‏ها، پديده‏هاي قابل مشاهده و يافته‏هاي تحقيقاتي گفته مي‏شود. فردي که از مهارت تفکر انتقادي برخوردار است، مي‏تواند با در نظر گرفتن تمام اطلاعات موجود، منطقي‏ترين نتيجه‏گيري را براي فرايند حل مسئله داشته باشد. جمع‏آوري اطلاعات يک بخش عمده از وظايف کار تيمي را به خود اختصاص مي‏دهد. بنابراين مي‏توانيد اهميت مهارت تفکر انتقادي را در فرايند صرفه‏جويي و انرژي به‌خوبي ببينيد.

توانايي ارتباط بين فردي: اين توانايي شامل مهارت ارتباطي شما با ديگران و تعامل با آن‌هاست. به‌خوبي مي‏توانيد از اين تعريف، اهميت اين مهارت را در روند پويايي گروه ببينيد. پس اصلا جاي تعجب نيست که مديران شرکت شما و مهارت‏هاي بين فردي‌تان را زير ذره‏بين بگيرند. البته فراموش نکنيم که همه ما سطح مشخصي از اين مهارت‏ها را به صورت طبيعي در زندگي روزمره مورد استفاده قرار مي‏دهيم، اما استفاده هدفمند از آن‌ها - مثلا در جريان کار تيمي - مي‏تواند تاثيرگذاري بسيار زيادي روي موقعيت شغلي ما بگذارد.

تفکر منطقي: تفکر منطقي قدرتمند به همراه مهارت بيان استدلال در اعضاي تيم، هميشه سبب راحتي خيال رئيس آن تيم مي‌شود، زيرا به اين ترتيب مطمئن مي‌شود که تصميم‌هاي شما بر پايه اطلاعات حقيقي قرار دارد و از روي احساسات و واکنش‏هاي هيجاني گرفته نشده است. افرادي که از تفکر منطقي بهره‌مند هستند، پديده‏ها را مورد مشاهده و تحليل قرار مي‏دهند و  رفتار، واکنش و تصميم‏گيري خود را بر پايه نتايج استدلال‌هايشان قرار مي‏دهند.

مهارت‏هاي انگيزشي: آيا مي‏توانيد به ديگران انگيزه بدهيد؟ اگر جواب شما مثبت است، پس بايد بدانيد که در هر گروه و تيمي جايگاه ويژه‏اي براي شما در نظر گرفته خواهد شد. مهارت‏هاي انگيزشي در محيط کار به‌عنوان رفتار يا استراتژي ارزيابي مي‏شود. ايجاد انگيزه در ديگران به معناي انرژي دادن به آن‌ها براي انجام هدفي خاص است، البته منظور ما از هدفي خاص همان نتيجه نهايي و کارکرد تيمي بالاي فرد است. پس هر تيم با توجه به مشکلات و چالش‏هايي که با آن روبه‌رو مي‏شود، نياز دارد تا افراد با مهارت‏هاي انگيزشي بالا در آن حضور داشته باشند.

توانايي انجام چند وظيفه خاص به‌طور هم‌زمان: امروزه در محيط کار از شما انتظار مي‏رود که توانايي مديريت و انجام چند کار و وظيفه را با هم داشته باشيد.  عملکرد چند وظيفه‏اي را مي‏توان اين‌گونه توصيف کرد؛ کار کردن روي چند فعاليت و داشتن توجه مشخص و منظم نسبت به هر کار. اما خطري که عملکرد چند وظيفه‏اي ممکن است به همراه داشته باشد، کاهش سطح عمکرد مثبت فرد است که وقتي با چند جنبه مواجه مي‏شود، کاهش مي‏يابد.

مهارت‏هاي غيرکلامي: نکته جالب در مورد حرکات غيرکلامي يا همان زبان بدن اين است که در يک ارتباط، 55 درصد از  پيام واقعي شما را به طرف مقابل انتقال مي‏دهد. بنابراين استفاده مناسب از تکنيک‏هاي زبان بدن مي‏تواند در ارتباط ميان اعضاي يک تيم اهميت بالايي داشته باشد. براي مثال زماني که در جلسه قرار داريد و يکي از اعضاي گروه مشغول ارائه پيشنهادهايي در مورد فرايند کار ارائه مي‏دهد، بهتر است شما از زبان بدن بسته استفاده نکنيد تا او احساس راحتي کند.

حل مسئله: و درنهايت مهارت حل مسئله که به نوعي آن را مي‏توانيم به‌عنوان مهم‌ترين مهارت در کار تيمي ارزيابي کنيم.

براي تقويت مهارت حل مسئله بهتر است از دستورالعمل زير پيروي کنيد:

عوامل و دلايل رويداد مشکل و چالش را به‌دقت مورد بررسي و تحليل قرار دهيد.

مجموعه‏اي از  راه‏حل‏هاي مشکل که شما را به هدفتان نزديک‏تر مي‏کند، آماده کنيد.

بهترين راه‏حل را با دقت ارزيابي کنيد و برنامه مشخصي را براي حل مشکل طراحي کنيد.

و درنهايت راه‏حل خود را مورد ارزيابي قرار دهيد.