شرکت‌هاي فناوري مالي استارت‌آپ يا کار نوپا هستند که سعي مي‌کنند واسطه‌ها را در سيستم‌هاي مالي متداول حذف کنند و موسسات سنتي را که کمتر به نرم‌افزارها وابسته‌اند، به چالش بکشند.
پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان: فناوري مالي(Financial technology) که به اختصار فين‌تک (FinTech) ناميده مي‌شود، از ديدگاه اقتصادي نوعي صنعت است که از مجموعه‌اي از شرکت‌ها با هدف بهبود عملکرد خدمات مالي با کمک فناوري تشکيل شده‌اند. به صورت کلي شرکت‌هاي فناوري مالي استارت‌آپ يا کار نوپا هستند که سعي مي‌کنند واسطه‌ها را در سيستم‌هاي مالي متداول حذف کنند و موسسات سنتي را که کمتر به نرم‌افزارها وابسته‌اند، به چالش بکشند.
مرکز ملي پژوهش‌هاي ديجيتال در شهر دوبلين ايرلند فناوري مالي را اين‌گونه تعريف مي‌کند: نوآوري در خدمات مالي. اين مفهوم به مرور کلي‌تر مي‌شود و به موارد ديگري هم تعميم مي‌يابد، مانند تازه‌واردهاي دنياي اقتصاد که با بازيگران موجود در بخش‌هاي مختلف در رقابت‌اند و حتي مواردي مانند پول ديجيتال يا بيت‌کوين (Bitcoin)فناوري مالي شامل راه‌حل‌ها و نوآوري‌هايي در خدمات، فرآورده‌ها يا مدل‌هاي اقتصادي، که در حوزه‌هايي با يکديگر متفاوت‌اند.
الف) بخش بانک‌داري و بيمه به‌عنوان بخش بالقوه اقتصادي هستند و راه‌حل‌هاي جديد در صنعت بيمه بيشتر فناوري بيمه InsurTech ناميده مي‌شود.
ب) نوآوري‌ها در ارتباط با بخش‌هاي اقتصادي مختلف متفاوت است. به‌عنوان مثال اطلاعات مالي، پرداخت، سرمايه‌گذاري، مشاوره و تلفيقي از آن‌ها، يک مثال نوآوري در پرداخت‌هاي غيرحضوري است.
ج) مشتري مورد نظر بخش اقتصادي از ديدگاه بانک‌داري خرد، خصوصي و مشارکتي و هم‌چنين بيمه‌هاي عمر و غير عمر متفاوت است. به‌عنوان مثال، بيمه‌هاي بر پايه تله‌ماتيکس (Telematics) نرخ پرداختي مشتريان را بر اساس رفتارهاي آن‌ها در حوزه بيمه غير عمر مي‌سنجد. برهمکنش‌ها مي‌تواند به صورت مشتري به مشتري (C2C)، کسب‌وکار به کسب‌وکار (B2B) و کسب‌وکار به مشتري (B2C) باشد.
ه) نوآوري‌هاي اقتصادي بر اساس جايگاه بازار آن‌ها متفاوت است. برخي خدمات تکميلي مانند سيستم‌هاي مديريت مالي شخصي ارائه مي‌کنند و بعضي بر راه‌حل‌هاي رقابتي مانند سيستم قرض همتا به همتا (peer-to-peer lending) متمرکزند.
داده‌هایی که فرصت‌ها را نشان می‌دهند
سرمايه‌گذاري جهاني در فناوري مالي بين سال‌هاي 2008 تا 2014 بيش از 12 برابر شده و از 930 ميليون دلار به بيش از 12 ميليارد دلار افزايش داشته است. صنعت نوظهور خدمات مالي طي چندين سال گذشته از نرخ رشد بسيار سريعي برخوردار بوده و بر اساس اعلام شهرداري لندن بيش از 40 درصد از نيروي کار پايتخت بريتانيا در حوزه خدمات فناوري و مالي شاغل‌اند. شرکت‌هاي فندينگ سيرکل (FundingCircle)، ناتمگ (Nutmeg) و ترانسفروايز (TransferWise) از شرکت‌هاي مهم ارائه خدمات فناوري مالي در لندن هستند.
در اتحاديه اروپا در سال 2014 حدود 5/1 ميليارد دلار در شرکت‌هاي فعال در فناوري مالي سرمايه‌گذاري شد که شرکت‌هاي فعال در لندن مقصد بيش از 539 ميليون دلار از اين پول‌ها بوده است و 306 ميليون دلار سهم شرکت‌هاي آمستردامي بود و 266 ميليون دلار در کمپاني‌هاي خدمات مالي در استکهلم سوئد سرمايه‌گذاري شده است. بعد از لندن پايتخت سوئد بالاترين ميزان سرمايه‌گذاري مالي را در کل اتحاديه اروپا دارد. در ايالات متحده آمريکا هم فناوري مالي رشد خوبي داشته و شرکت‌هاي معروفي مانند آيايايکس (IEX)، ماني نت (Money.net)، اسکوئر (Square) در اين زمينه فعال‌اند.
در حوزه آسيا و اقيانوسيه پيشرفت‌ها در اين زمينه شامل ايجاد يک مرکز خدمات مالي در سيدني و يک آزمايشگاه فناوري خدمات مالي در هنگ کنگ است. از ديدگاه تحقيقات آکادميک در زمينه فناوري مالي، انجمن علمي داده‌هاي مالي توسط تعدادي از فعالان دانشگاهي در حوزه‌هاي هوش مصنوعي، يادگيري ماشيني و فناوري پروسه درک زبان پايه‌گذاري شده است. اين انجمن با هدف ايجاد يک بستر پژوهشي در زمينه تحقيقات علوم کامپيوتر و آمار سرمايه‌گذاري ايجاد شده است. از ديدگاه اقتصادي شرکت فناوري مالي وارتن (Wharton) در دانشکده وارتن دانشگاه پنسيلوانيا در اکتبر سال 2014 با هدف ارتباط نوآوران، پژوهش‌گران و دانشگاهيان با فعالان اين صنعت ايجاد شد.
معرفی چند استارت‌آپ مطرح فین‌تک
ژونگ‌آن (ZhongAn)
بيمه ژونگ‌آن يک شرکت بيمه آن‌لاين نوآورانه است. ژونگ‌آن از فناوري داده‌هاي بزرگ براي ارائه خدماتي چون مديريت ريسک سرمايه‌گذاري، تعهدات اتوماتيک، طراحي محصولات و ادعاي خسارت استفاده مي‌کند. اين شرکت در سال 2013 در شانگهاي پايه‌گذاري شد و اولين شرکتي است که در چين بيمه‌نامه آن‌لاين صادر مي‌کند. ژونگ‌آن نوعي همکاري بين گروه هلدينگ علي بابا (شرکت خدمات الکترونيک)، هلدينگ تنسنت (شرکت ارائه خدمات آن‌لاين بازي و شبکه‌هاي اجتماعي) و شرکت بيمه پينگ است. ژونگ‌آن عرضه‌کننده مجموعه گسترده‌اي از خدمات بيمه‌اي به صورت آن‌لاين در بازار چين است و بيشتر به مشترياني از گروه‌هاي مختلف اجتماعي-اقتصادي خدمات ارائه مي‌کند و تمرکز خدمات شرکت هم بيشتر بر بيمه سفر، سلامت و تصادفات است. اين شرکت موفق شده در سال 2015 ميلادي در حدود 931 ميليون دلار سرمايه از بخش‌هاي مختلف، ازجمله بزرگ‌ترين بانک داخلي چين را به خود جلب کند. ژونگ‌آن تصميم دارد بيش از دو ميليارد دلار در داخل کشور چين در زمينه فناوري مالي براي سال 2016 ميلادي سرمايه‌گذاري داشته باشد. مديرعامل اين شرکت مي‌گويد ژونگ‌آن اولين و تنها شرکت ارائه خدمات بيمه به صورت آن‌لاين است که توانست مجوز فعاليتش را از کميسيون تنظيمات بيمه دريافت کند و در زمينه بيمه اجباري تصادفات و خدمات اطلاعات بيمه‌اي فعال است. بنيان‌گذاران اين شرکت خصوصي، جک ما، پوني ما و ما مينژ هستند.
اسکار (Oscar)
شرکت اسکار بر استفاده از فناوري در ساده‌‌سازي کل خدمات بهداشتي-درماني متمرکز است. تيمي از متخصصان فناوري و خدمات بهداشتي-درماني سيستم موجود در ايالات متحده آمريکا را مورد پايش قرار داده‌اند و از تجربه مشتريان چندان رضايت نداشتند. در پاسخ به اين نقص‌هاي موجود آن‌ها در حال بررسي و ابداع سيستم جديدي هستند. هدف متخصصان تيم اسکار ايجاد سيستمي جديد براي مديريت خدمات درماني، پروسه ادعا‌هاي پزشکي، کنترل هزينه‌هاي بهداشتي-درماني و افزايش شفافيت اين خدمات است. با وجود تمام پيچيدگي‌هاي موجود متخصصان در حال هوشمند و آسان‌ترسازي سيستم خدمات بهداشتي-درماني هستند. به گفته جاش کاشنر از بنيان‌گذاران و هم‌چنين مديرعامل اين شرکت، اسکار زماني بنيان‌گذاري شد که قبض بيمه خودمان را نگاه مي‌کرديم و متوجه معنا و مفهوم آن نمي‌شديم. اسکار در سال 2013 ميلادي در نيويورک ايجاد شد. کوين ناظمي و ماريو شلوسر از ديگر بنيان‌گذاران اين شرکت هستند.
ولت فرانت (Wealthfront)
ولت فرانت ارائه‌دهنده خدمات سرمايه‌گذاري اتوماتيک است که تجربيات جهاني در زمينه خدمات مالي را با تکنولوژي روز براي مديريت دقيق سرمايه‌گذاري با قيمت مناسب و قابل پرداخت براي هر بودجه‌اي با يکديگر تلفيق کرده است. ولت فرانت دسترسي به مديريت درازمدت سرمايه‌گذاري را براي همگان بدون وجود هزينه‌هاي بالا آسان کرده است. هدف اين تيم فراهم‌آوري دسترسي به مشاوره با کيفيت بالا در حد و اندازه‌اي که توسط موسسات مالي و مديران خصوصي ثروت ارائه مي‌شود (مانند مديريت و تعديل ماليات) اما بدون هزينه‌هاي آن‌چناني و بسيار بالاست. به گفته ادم ناش، مديرعامل ولت فرانت، اين شرکت نگران فاصله رقابتي شرکت‌هاي بزرگ نيست، زيرا آن‌ها نمي‌توانند راه‌کارها و خدمات جديد را با سرعت مناسب ارائه دهند. هدف ولت فرانت تمرکز بر معنا کردن سرمايه‌گذاري براي نسل جديد سرمايه‌گذاران است. اين شرکت در سال 2011 در پالو‌آلتو و در ايالات متحده آمريکا بنيان نهاده شد. پايه خدمات اين شرکت ارائه راه‌کار براي سرمايه‌گذاري آسان و بدون دردسر و هم‌چنين حذف مشکلات مالياتي براي مشتريان است. دانيال کرول و اندي راشلف از ديگر مديران ارشد و بنيان‌گذاران اين شرکت هستند. مدير تيم مشاوره سرمايه‌گذاري ولت فرانت دکتر برتون مالکيل، اقتصاد‌دان و نويسنده کتاب «پياده‌روي تصادفي در وال‌استريت» است. پايه برنامه‌ها متنوع‌سازي سود با سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي مختلف و متنوع عمدتا دور از هم با بهينه‌سازي امکان و تحمل ريسک سرمايه‌گذاران است. افراد به صورت يکسان در جهات مختلف سرمايه‌گذاري مي‌کنند و در درازمدت به سود مورد نظر خود مي‌رسند. سرمايه‌گذاري به صورت مستمر بررسي و پايش مي‌شود تا سود تنظيم شود و شانس موفقيت افزايش يابد. هم‌چنين امکان تعديل مالياتي در زمينه‌هاي مختلف بررسي مي‌شود تا همه چيز درنهايت به نفع مشتريان تمام شود.
کفنگي (Qufenqi)
کفنگي يک شرکت ارائه خدمات الکترونيک براي فروش اقساطي به دانش‌آموزان، دانشجويان و شاغلان در چين است. اولويت اول اين شرکت فروش تلفن‌هاي هوشمند، لپ‌تاپ و ساير تجهيزات ديجيتال به صورت آن‌لاين است و به مشتريان اجازه مي‌دهد خود الگوي پرداخت اقساط ماهانه را انتخاب کنند. مشتريان مي‌توانند بهاي تجهيزات الکترونيک خريداري‌شده خود را طي دو سال پرداخت کنند. به‌علاوه سايت اين شرکت به دانشجويان اجازه مي‌دهد براي هم‌کلاسي‌هاي خود نوعي مغازه ديجيتال فروش خوردني دانشجويي راه بيندازند. تحقيقات دانشگاه ژيائوتونگ نشان مي‌دهد که تقريبا 30 ميليون دانشجو در دانشگاه‌هاي مختلف اين کشور مشغول تحصيل‌اند. اين گروه بزرگ تعداد قابل توجهي مشتري بالقوه ايجاد مي‌کند. خدمات اين شرکت بيشتر مناسب نسل جوان، محصلان، دانشجويان و کارمند‌هاست. اقساط ماهانه و قيمت نهايي براي هر وسيله‌اي که براي فروش عرضه مي‌شود، روشن و مشخص است. شرکت کفنگي به‌تازگي اعلام کرد که موفق شده 200 ميليون دلار سرمايه گروه سرمايه‌گذاري علي بابا، کالندز، بلو ران و ونچرز را به خود جذب کند. اين پنجمين موفقيت اين شرکت در جذب سرمايه است که عدد دارايي‌هاي آن را به بيش از 400 ميليون دلار مي‌رساند. شعار شرکت کمک به دانشجويان در کسب کرديت مالي است. اين شرکت خصوصي در سال 2014 ميلادي در پکن چين به وسيله مين لو بنا نهاده شد.
فاندينگ سيرکل (Funding Circle)
بنيان اين شرکت بر اساس اين ايده بود که در سيستم‌هاي بانک‌داري منسوخ و قديمي انقلابي ايجاد شود، به گونه‌اي که همگان بيشتر و بهتر از آن منتفع گردند. دفاتر اين شرکت در آمريکا، انگلستان، اسپانيا، هلند و آلمان است. فاندينگ سيرکل اولين بازار بزرگ براي کسب‌وکارهاي کوچک است که با ايجاد بستري براي سرمايه‌گذاري انتخاب‌هايي از کسب‌وکارهاي کوچک که توسط شرکت تاييد شده‌اند، فراهم مي‌آورد که مي‌توانند با بررسي و آمار و ارقام يکي يا چند عدد را به‌عنوان مقصد پول‌هاي خود انتخاب کنند. کسب‌وکارها پس از تاييد سايت مي‌توانند ميزان سرمايه مورد نياز خود را اعلام کنند و سرمايه‌داران هم مي‌توانند سود مورد نظر را در اين بازار ديجيتال روشن سازند و درنهايت هر دو طرف به يک توافق دست يابند. «بهتر براي سرمايه‌گذاران، بهتر براي کسب‌وکار و بهتر براي همگان» شعار و هدف پايه‌اي اين شرکت فناوري مالي است. اين کمپاني در سال 2010 در سانفرانسيسکو ايالات متحده آمريکا بنيان‌گذاري شد. سمير دسايي از بنيان‌گذاران و مديرعامل اين شرکت است و ساير افراد کليدي فاندينگ سيرکل شامل جيمز ميکينز، اندرو مولينجر و سم هاج، همگي از موسسان آن هستند.
منبع: «ماهنامه سرآمد»