استرس شغلي نوعي واکنش هيجاني و فيزيکي مضر است که وقتي نيازهاي شغلي، تواناييها، منابع و نيازهاي فردي که قرار است کار را انجام دهد، با هم همخواني ندارند، اتفاق ميافتد.
پایگاه اطلاعرسانی بنیاد ملی نخبگان: استرس يک مشکل نسبتا شايع شغلي است که هزينههاي زيادي را نيز به فرد تحميل ميکند. سهچهارم افراد شاغل احساس ميکنند استرسهاي شغليشان بيش از استرس شغلي در يک قرن گذشته است. يکچهارم افراد شاغل سطح استرسي را که به دليل نوع کارشان به آنها وارد ميشود، طبيعي ميدانند. حدود يکسوم افراد شاغل معتقدند که بيش از حد دچار استرساند.
شواهد نشان ميدهد که استرس يکي از اصليترين دلايل جابهجاييهاي سازماني است.
چهار واکنش فيزيولوژيک طبيعي نسبت به استرس وجود دارد:
1. ناحيهاي نزديک به ساقه مغز که بهعنوان سيستم فعالکننده رتيکولار شناخته ميشود، سطح هوشياري را بالا ميبرد و باعث افزايش بينايي و شنوايي ميشود.
2. خون با شدت به سمت مغز و عضلات بزرگ متمايل شده و جريان خون در نواحي انتهايي و پوست کمتر ميشود.
3. فعاليت سيستم ايمني و گوارش بهطور موقت کاهش پيدا ميکند.
4. ذخاير گلوکز و اسيدهاي چرب که منابع انرژي بدن هستند، وارد جريان خون ميشوند.
دلایل
حجم زياد کار با زمان تحويل غيرمنطقي که فشار زيادي را به فرد وارد ميکند.
حجم ناکافي کار در طي روز که باعث ميشود فرد احساس کند تواناييهايش ناديده گرفته شده است.
نداشتن کنترل کافي روي موضوعات کاري.
جر و بحث بر سر امور کاري.
نداشتن روابط خوب کاري با همکاران و فقدان حمايتهاي بين فردي که باعث ميشود فرد در محل کار خود احساس انزوا و تنهايي کند.
قرار گرفتن تحت فشار براي انجام کاري که فرد تخصص يا مهارتي در انجامش ندارد.
عوامل نامناسب محيطي از جمله گرما، سرما يا سروصداي بيش از حد، نور ناکافي، محل نامناسب نشستن، خراب بودن وسايل کار و...
نشانهها
افرادي که تحت استرس شغلي هستند، دچار نشانههايي ميشوند که براي همکاران و نزديکانشان قابل تشخيص است.
خستگي و تحريکپذيري
کاهش کيفيت کار
ناتواني در تصميمگيري و ضعف در قضاوت
از دست دادن حس شوخطبعي
بيماريهاي جسماني مانند سردرد، تهوع و درد عضلاني
اختلال در خواب
افزايش احتمال سرماخوردگي
تغيير در الگوي کار کردن، مثلا آوردن کار به خانه يا ماندن در محل کار تا ديروقت
درمان
اگر ميخواهيد استرس شغليتان را درمان کنيد، بايد آدم فعالي باشيد. در اينجا چند راهکار ساده براي رهايي از استرس را مرور ميکنيم.
اگر مشکل شما کار بيش از حد است، به مسافرت برويد، کارها را با خودتان به منزل نبريد و به محض اينکه توانستيد، از دفتر کار بيرون بزنيد.
اگر نگران اخراج شدن هستيد، تنها کاري که از دستتان برميآيد، اين است که خود را براي روبهرو شدن با آن آماده کنيد. اگر احساس ميکنيد شغلتان را اشتباهي انتخاب کردهايد، يا کاري که درحال حاضر انجام ميدهيد ارضايتان نميکند، شايد زمانش رسيده که در اين زمينه تجديد نظر کنيد.
اگر با رئيس يا همکارانتان مشکل داريد، سعي کنيد مسئله را حل کنيد. اگرچه از بين بردن اختلافات فردي خيلي سخت است، اما حداقل ميتوانيد راهي براي کنار آمدن با يکديگر پيدا کنيد.
اگر ميبينيد که استرس زندگي شخصي و سلامتتان را تحتالشعاع قرار داده، از يک متخصص کمک بگيريد.