باسمه تعالی

شیوه‌نامۀ حمایت از برگزاری بازدیدهای دانش‌آموزی مستعدان
(طرح ایران‌گشت)

مقدمه
در راستای اجرایی‌سازیِ اقدام‌های ملّی ۱-۲-7، ۵-۱-۲ و ۵-۱-۳ «سند راهبردی کشور در امور نخبگان» و به منظور ایجاد شناخت، امید و انگیزه در دانش‌آموزان در جهت تلاش برای جذب و فعالیت در مراکز پژوهشی، تولیدی و مدیریتی کشور در آینده، بنیاد ملّی نخبگان از برگزاری بازدیدهای دانش‌آموزی مستعدان با همکاری اداره‌های کلّ آموزش و پرورش استان‌ها و مشارکت مدیران، مسئولان و متولیان مؤسسات، شرکت‌ها، تأسیسات یا جاذبه‌های گردشگری و... حمایت می کند. بر این اساس، شیوه نامۀ «حمایت از برگزاری بازدیدهای دانش‌آموزی مستعدان (طرح ایران‌گشت)» به شرح زیر تصویب می شود:

مادّۀ 1: تعاریف

برای اختصار، تعریف‌های زیر در این شیوه‌نامه رعایت می‌شود:
الف. بنیاد: منظور بنیاد ملّی نخبگان است.
ب. معاونت مستعدان: منظور معاونت مستعدان بنیاد ملّی نخبگان است.
ج. بنیاد استانی: منظور هر یک از بنیادهای نخبگان استانی است.
د. طرح: منظور طرح حمایت از برگزاری بازدیدهای دانش‌آموزی مستعدان (ایران‌گشت) است.
هـ. مقصد بازدید: منظور هر یک از مؤسسات فرهنگی، پژوهشی و تولیدی، شرکت‌های دانش‌بنیان، تأسیسات راهبردی یا جاذبه‌های گردشگری است که مورد بازدید دانش‌آموزان قرار می‌گیرد.
و. راهنمای متخصص: منظور هر یک از استادان دانشگاه، متخصصان یا کارشناسان دارای صلاحیت‌های تربیتی، تخصصی و مسلّط به موضوعِ مقصد بازدید است که ضمن همراهی با دانش‌آموزان در بازدید، توضیحات مورد نیاز را در اختیار آنان قرار می‌دهند.
ز. مربی راهنما: منظور هر یک از دانش‌آموختگان یا دانشجویان دارای صلاحیت‌های تربیتی و تخصصی رشته‌های دانشگاهی حوزۀ علوم پایه، علوم انسانی، فنی و مهندسی یا منابع طبیعی مرتبط با موضوع فعالیت مقصد بازدید (اعم از مراکز پژوهشی یا تولیدی، جاذبه‌های گردشگری فرهنگی و طبیعی و...) است که ضمن همراهی با دانش‌آموزان در بازدید، زیر نظر متخصص راهنما، توضیحات مورد نیاز را در اختیار آنان قرار می‌دهند.
ح. ستاد اجرایی: منظور، ستاد اجرایی طرح ایران‌گشت در هر یک از بنیادهای نخبگان استانی است.
ط. مدیر اجرایی: منظور، مدیر اجرایی طرح ایران‌گشت برای هر نوبت اجرای طرح است.
ی. آیین‌نامۀ اردوهای دانش‌آموزی: منظور آیین‌نامۀ اجرایی اردوهای دانش‌آموزی مصوّب شورای عالی آموزش و پرورش است.

مادّۀ 2: اهداف

اهداف اجرای این طرح عبارت است از:
2-1. آگاه شدن دانش‌آموزان (دورۀ متوسطه) از فعالیت‌ها و ظرفیت‌های تأسیسات و صنایع کشور با اولویت دستاوردهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی؛
2-2. تقویت حس خودباوری ملّی و ارتقای سطح باور دانش‌آموزان به توانایی‌های متخصصان و مدیران فعال در داخل کشور؛
2-3. آشناییِ دانش‌آموزان با شاخه‌ها و رشته‌های تحصیلی (متوسطه و دانشگاهی) و نیز فرصت‌ها و زمینه‌های شغلی مرتبط با آنها درکشور؛
2-4. آشناییِ دانش‌آموزان با جاذبه‌های طبیعی، زیارتی، فرهنگی و اجتماعی کشور و تقویت روحیۀ دلبستگی ملّی.

مادّۀ 3: ستاد اجرایی

به منظور تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر تمامی امور مربوط به شیوه نامه، «ستاد اجرایی استانی طرح ایران‌گشت» با ترکیب و وظایف زیر در هر یک از بنیادهای استانی تشکیل می‌شود:

3-1. ترکیب ستاد
الف. رئیس بنیاد استانی (رئیس ستاد)
ب. معاون پرورشی و فرهنگی ادارۀ کلّ آموزش و پرورش استان
ج. یک تن از معاونان یا مدیران سازمان صنعت، معدن و تجارت استان (ترجیحاً معاون امور صنایع، رئیس ادارۀ آموزش و پژوهش یا مسئول روابط عمومی)
د. یک تن از معاونان یا مدیران سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان (ترجیحاً معاون میراث فرهنگی، معاون گردشگری یا مسئول روابط عمومی)

تبصره: در موارد لزوم و با تشخیص رئیس ستاد، امکان بهره مندی از تخصص سایر صاحب‌نظران برای ستاد وجود دارد.


3-2. وظایف

الف. شناسایی و انتخاب مقصدهای بازدید مناسب (در سطح بازدیدهای شهرستانی، استانی، پهنه‌ای و کشوری)؛
ب. دعوت، مذاکره و جلب مشارکت مدیران، مسئولان و متولیان مقصدهای بازدید در برگزاری طرح و تأمین هزینه‌های آن (حمل و نقل، پذیرایی، بیمه و...) در قالب جلسات کاری، همایش‌ها و...؛
ج. انتخاب مدیر اجرایی، راهنمای تخصصی و مربیان راهنمای طرح؛
د. تعیین تعداد دانش‌آموزان منتخب و تعداد دفعات برگزاری طرح براساس ضوابط انتخاب دانش‌آموزان؛
هـ . نظارت بر حسن اجرای طرح مبتنی بر ضوابط و مقررات مرتبط (به‌ویژه آیین‌نامۀ اردوهای دانش‌آموزی).

مادّۀ ۴: نحوۀ انتخاب دانش‌آموزان

4ـ1. در هر نوبت اجرای طرح ایران‌گشت، تعدادی از دانش‌آموزان منتخب پایۀ هفتم تا دوازدهم (با اولویت پایۀ نهم) از سطح شهرستان/ منطقه یا استان، به‌صورت تک‌جنسیتی و به‌تفکیک دورۀ تحصیلی (دورۀ اول و دوم متوسطه) برای شرکت در طرح انتخاب می‌شوند.
4ـ2. انتخاب دانش‌آموزان برای شرکت در طرح، براساس معرفی یک دانش‌آموز از هر کلاس (با تأیید شورای مدرسه) در تمامی مدارس سطح شهرستان/ منطقه انجام می‌شود.

تبصره: معاونت مستعدان می‌تواند براساس گزارش‌های برنامۀ ملّی شهاب (طرح شناسایی و هدایت استعدادهای برتر بنیاد ملّی نخبگان) یا نتایج مسابقات دانش‌آموزی معتبر، گروهی از دانش‌آموزان را به فهرست شرکت‌کنندگان در طرح، اضافه نماید.

مادّۀ 5: فرایند اجرایی

5ـ1. برای هر نوبت اجرای طرح، مدیر اجرایی (ترجیحاً از مدیران و مربیان باتجربۀ آموزش و پرورش و دارای صلاحیت‌های لازم) برای سرپرستی اردوهای دانش‌آموزی (با رعایت چارچوب مفادآیین‌نامۀ اردوهای دانش‌آموزی) از سوی ستاد اجرایی انتخاب می‌شود.

تبصرة 1: منابع مالی لازم در آغاز اجرای طرح ایران‌گشت در یک شهرستان/ منطقه از هر یک از استان‌ها، در بودجۀ سالانۀ بنیادهای استانی در
حوزۀ مأموریت‌های معاونت مستعدان پیش‌بینی می‌شود. در مراحل آتی اجرای طرح، با فعالیت مؤثر ستاد اجرایی طرح در استان‌ها، برای نوبت‌های بیشتری از اجرای طرح با جلب مشارکت مدیران، مسئولان و متولیان مقصدهای بازدید در برگزاری و تأمین هزینه‌های طرح (حمل و نقل، پذیرایی، بیمه و...) و یا جذب کمک‌های خیران در استان‌ها برنامه‌ریزی می‌شود. برای تسهیل تحقق این امر، امکان پیش‌بینی بخشی از هزینه‌های نوبت‌های بعدی برگزاری طرح در استان‌ها در بودجۀ سالانۀ بنیادهای استانی در حوزۀ مأموریت‌های معاونت مستعدان وجود خواهد داشت.

5ـ2. بنیاد استانی، نسبت به عقد قرارداد همکاری با مدیر اجراییِ منتخبِ طرح اقدام می‌کند.

5ـ3. مدیر اجرایی طرح، امورگردآوریِ اطلاعات مورد نیاز برای انتخاب «راهنمای متخصص» و «مربیان راهنما» را با هماهنگی و همکاری بنیاد استانی ذی‌ربط؛ و امور انتخاب، اعزام و پذیرایی دانش‌آموزان، برنامه‌های فرهنگی و تفریحی و... را با هماهنگی و همکاری معاونت پرورشی ادارۀ کلّ آموزش و پرورش استان انجام می‌دهد.

تبصرة 2: اخذ مجوزهای لازم و مدیریت امور اجرایی طرح مطابق ضوابط و مقررات (به‌ویژه آیین‌نامۀ اردوهای دانش‌آموزی) و کلیۀ مسئولیت‌های ناشی از آن، برعهدۀ مدیر اجرایی است.

5ـ4. دانش‌آموزان منتخب برای شرکت‌ در طرح، مطابق برنامۀ زمانی‌که به اطلاع آنان رسیده است، در محل مقرر (مبدأ حرکت) حضور یافته و با وسیلۀ نقلیۀ پیش‌بینی‌شده به‌ سوی مقصد بازدید حرکت می‌کنند.

تبصرة 3: از لحظۀ عزیمت، یک نفر راهنمای تخصصی و یک یا دو نفر مربی راهنما (متناسب با مقصد بازدید) ضمن همراهی با دانش‌آموزان، توضیحات مورد نیاز راجع به مقصد و برنامۀ بازدید را در اختیار آنان قرار می‌دهند.

5ـ5. در مقصد بازدید، دانش‌آموزان به همراه راهنمای تخصصی و مربیان راهنما، مطابق برنامۀ پیش‌بینی‌شده از بخش‌های مختلف بازدید می‌کنند و با شنیدن توضیحات‌کارشناسان و مدیران آن مرکز یا کارشناسان و متولیان آن جاذبۀ گردشگری، با ابعاد مختلف علمی، فنی، اجرایی، اقتصادی و مدیریتی آن مرکز یا ابعاد مختلف طبیعی، تاریخی و فرهنگی آن جاذبۀ گردشگری آشنا می‌شوند.

تبصرة 4: طیّ این زمان، راهنمای تخصصی و مربیان راهنما تلاش می‌کنند با طرح پرسش‌های هدفمند، توضیحات کارشناسان و مدیران مرکز یا کارشناسان و متولیان جاذبۀ گردشگری مورد بازدید را در جهت اهداف بازدید سوق دهند.

5ـ6. پس از بازدید و پذیرایی از دانش‌آموزان در مقصد بازدید، دانش‌آموزان با وسیلۀ نقلیۀ پیش‌بینی‌شده به محل مقرر (مبدأ حرکت) بازگردانده می‌شوند (یا اگر بازدید شامل بیش از یک مقصد بازدیدی باشد، عازم مقصد بعدی می‌شوند و مراحل پیش‌گفته مجدداً تکرار می‌شود).

5ـ7. پس از پایان بازدید، هریک از دانش‌آموزان شرکت‌کننده در طرح گزارشی از بازدید(های) انجام‌شده را ظرف مدت حداکثر یک هفته تدوین و برای مربیان راهنما ارسال می‌کنند.

5ـ8. مربیان راهنما با مطالعۀ گزارش‌های دریافتی، یک تا سه گزارش را زیر نظر راهنمای تخصصی به‌عنوان گزارش‌های برتر انتخاب می‌کنند تا با هماهنگی و پیگیری مسئولان بنیاد استانی، در نشریات محلی یا وبگاه‌های مرتبط، منتشر شوند.

مادّۀ 6: سیاست‌های اجرایی

علاوه بر لحاظ اصول اساسی حاکم بر «سند راهبردی کشور در امور نخبگان» در تدوین این شیوه نامه، سیاست های اجرای شیوه‌نامه مطابق ذیل تبیین می‌گردد:

2-1. تمرکز بر فرهنگ‌سازی، جلب مشارکت و ترویج الگوی بازدیدهای دانش‌آموزی مستعدان در میان مدیران، مسئولان و متولیان مؤسسات، شرکت‌ها، تأسیسات یا جاذبه‌های گردشگری؛
2-2. اولویت مؤسسات، شرکت‌ها و تأسیسات ایجادشده در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دست متخصصان و کارشناسان ایرانی در انتخاب مقصدهای بازدید؛
2-3. ضرورت برگزاری کارگاه‌های آموزشی و جلسات توجیهی برای آشنایی اعضای ستادهای اجرایی، مدیران اجرایی، راهنمایان تخصصی و مربیان راهنما با اهداف، سیاست‌ها و بایسته‌های طرح؛
2-4. رعایت کامل مفاد آیین‌نامۀ اردوهای دانش‌آموزی مصوّب شورای عالی آموزش و پرورش.

مادّۀ 7: تفسیر و نظارت

شرح موارد مسکوت، تفسیر مفاد و نظارت بر اجرای صحیح مفاد شیوه‌نامه بر عهدة معاونت مستعدان است و تشخیص و تصمیم‌گیری در موارد خاص، بر عهدة شورای معاونان بنیاد ملّی است و لازم است معاونت مستعدان، در هر سال، گزارشی از اجرای شیوه‌نامه را تهیه ‌و به شورای معاونین و رئیس بنیاد ارائه کند.

مادّۀ 8: تصویب و اجرا

این شیوه‌نامه مشتمل بر یک مقدمه، هشت مادّه و پنج تبصره در تاریخ 1399/3/21به تصویب رئیس بنیاد ملی نخبگان رسید و از تاریخ تصویب لازم‌الاجراست و پس از یک مرحله اجرا، اصلاحات لازم در آن اعمال می‌شود.


فایل pdf شیوه‌نامه