باسمه تعالی

 

شیوه‌نامة بهره­ مندی دانش ­آموختگان برتر دانشگاهی از تسهیلات دورة پسادکتری

 (جایزة شهید دکتر چمران)

 

مقدمه

به استناد تبصرة مادة 3 و تبصرة 2 مادة 4 آیین­ نامۀ «شناسایی و پشتیبانی از دانش ­آموختگان برتر دانشگاهی» مصوب هیئت امنای بنیاد ملی نخبگان در تاریخ 1394/3/13 و به منظور اجرایی­ سازی بند «الف- 2» از مادۀ 4 آیین­ نامة مذکور و با هدف ارتقای توانایی‌های پژوهشی ، فناورانه و آموزشی دانش‌آموختگان برتر دانشگاه‌ها ، پژوهشگاه‌ها و سایر مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور در فاصلة زمانی پس از دانش‌آموختگی تا اشتغال، این شیوه ­نامه به‌منظور بهره‌مندی دان ش­آموختگان برتر دانشگاهی از تسهیلات دورة پسادکتری که به پاس خدمات علمی شهید دکتر مصطفی چمران، با عنوان «جایزة شهید دکتر چمران» نام‌گذاری شده، تدوین شده است.

مادة 1. تعاریف

در این شیوه‌نامه، عنوان‌های اختصاری زیر، جایگزین عبارت‌های کامل آن‌ها می‌شود:

الف. «بنیاد» به‌جای «بنیاد ملی نخبگان»؛

ب. «معاونت آینده‌سازان» به‌جای معاونت آینده‌سازان بنیاد؛

ج. «کارگروه» به‌جای «کارگروه شناسایی دانش‌آموختگان برتر» متشکل از معاون آینده ­سازان بنیاد یا یکی از مدیران حوزة معاونت آینده­ سازان (به انتخاب معاون آینده‌سازان بنیاد) به‌عنوان رئیس کارگروه و دست‌کم سه تن از صاحب‌نظران حوزة فعالیت‌های نخبگانی (به پیشنهاد معاون آینده‌سازان بنیاد و موافقت رئیس بنیاد)؛

د. «مؤسسة علمی» به‌جای هر یک از مراکز آموزش عالی ، پژوهش و فناوری‌ داخل یا خارج از کشور ­که صحت مدارک صادرة آن، به تأیید وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و یا شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده باشد؛

ه‍. . «دانش ­آموخته» به‌جای هر یک از دانش ­آموختگان دوره‌های تحصیلی دکتری تخصصی و یا تخصص یا فوق‌تخصص (رشته‌های پزشکی) مؤسسه‌های علمی؛

و. «دانش ­آموختة برتر» به‌جای هر یک از دانش ­آموختگانی که بر اساس این شیوه‌نامه برگزیده می‌شوند؛

ز. «پژوهشگر» به‌جای هر یک از دانش‌آموختگان برتری که بر اساس این شیوه‌نامه، مشغول به پژوهش در دورة پسادکتری می‌شوند؛

ح. «طرح تقاضا محور» به‌جای هر یک از طرح‌های پژوهشی که بر اساس نیاز نهادهای دولتی یا غیردولتی (اعم از مراکز صنعتی ، مراکز خدماتی و امثال آن‌ها) و در قالب قرارداد بین مؤسسة علمی و نهاد مورد نظر انجام می‌شود؛

ط. «طرح اولویت‌محور» به‌جای هر یک از طرح‌های پژوهشی که بر اساس یکی از اولویت‌های پژوهشی مذکور در اسناد رسمی علم و فناوری کشور، انجام می‌شود.

مادة 2. نحوة انتخاب برگزیدگان

2-1. «کارگروه، از میان دانش‌آموختگانی که بر اساس بندهای زیر، دست‌کم 50 امتیاز از فعالیت‌های آموزشی ، 100 امتیاز از فعالیت‌های پژوهشی و 350 امتیاز از مجموع فعالیت‌های علمی ، پژوهشی و فناورانة مندرج در جدول پیوست کسب کرده باشند، برگزیدگان را تا سقف سهمیة تعیین‌شده بر اساس بخش «الف» بند «5-1» مادة 5 این شیوه‌نامه، انتخاب می‌کند.

2-2. امتیاز حاصل از میانگین کل دانش‌آموختگی هر یک از دوره‌های تحصیلی، پس از اعمال ضرایب همسان‌سازی رشته-مؤسسه‌های کشور که از سوی معاونت آینده‌سازان تعیین می‌شود، محاسبه می‌گردد.

تبصره. برای دوره‌های تحصیلی که به‌صورت پژوهش‌محور طی شده‌اند، امتیاز حاصل از میانگین کل دانش‌آموختگی درنظر گرفته نمی‌شود.

2-3. ضریب حاصل از تعداد و ترتیب نویسندگان در محاسبة امتیاز هر مقاله، بر اساس آیین‌نامة ارتقای مرتبة علمی اعضای هیئت علمی (مصوب وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری) محاسبه می‌شود. همچنین در محاسبة امتیاز طرح‌های پژوهشی، تعداد و ترتیب همکاران ، مدت زمان اجرای طرح و مبلغ طرح در نظر گرفته می‌شود.

2-4. در مجموع امتیاز مقالات، صرفاً امتیاز ده مقاله که بیش‌ترین امتیازات را برای دانش‌آموخته دارند، درنظر گرفته می‌شود.

2-5. صرفاً برای طرح‌های پژوهشی که به‌طور کامل یا مرحله­ای از آن، خاتمه‌یافته باشد، امتیاز درنظر گرفته می‌شود؛ ضمناً امتیاز طرح‌هایی که در دوران دانشجویی اجرا شده‌اند، در صورت موافقت یا رضایت استاد راهنمای دانش‌آموخته در زمان اجرای طرح، لحاظ می‌شود.

2-6. امتیاز کتاب‌ها برای کتاب‌های علمی مرتبط با تخصص متقاضی لحاظ می‌شود که پس از دانش‌آموختگی و یا با مشارکت استاد راهنما در دورة دانشجویی، منتشر شده باشند. برای کتاب‌هایی با موضوعات مجموعة پرسش‌ها و آزمون‌ها ، حل‌المسائل و نظایر آن‌ها، امتیازی در نظر گرفته نمی‌شود.

2-7. تعیین فهرست انتشارات مورد تأیید بنیاد با معاونت آینده‌سازان است.

2-8. سقف امتیاز دریافتی از جشنواره‌ها و مسابقه‌های مورد تأیید بنیاد که عنوان آن‌ها در جدول پیوست ذکر نشده است، بر اساس مقررات مصوب بنیاد، تعیین و در امتیازهای متقاضیان لحاظ می‌شود.

2-9. ردیف منظور‌شده در جدول پیوست برای «سایر فعالیت‌های علمی ، پژوهشی ، فناورانه و فرهنگی»، برای مواردی همچون کسب جوایز معتبر بین‌المللی ، همکاری با نهادهای ملی و استانی در راستای رشد و پیشرفت کشور و موارد نظیر آن‌ها، در نظرگرفته شده که به دلیل عمومیت نداشتن، در جدول لحاظ نشده است. امتیاز این ردیف برای متقاضی، به پیشنهاد بنیاد استانی ذی‌ربط و تأیید بنیاد ملی لحاظ می‌شود.

2-10. امتیاز هر فعالیت پژوهشی، به‌ازای هر سال فاصلة زمانی بین «تاریخ درخواست» و «بیشینة تاریخ دانش‌آموختگی و تاریخ انجام فعالیت»، در ضریب دوسوم ضرب می‌شود.

مادة 3. تسهیلات جایزة شهید دکترچمران

3-1. دانش‌آموختگان برتر، مشمول تسهیلات زیر می‌شوند:

الف. گذراندن دورة پسادکتری زیر نظر استاد میزبان در یکی از مؤسسه‌های علمی کشور؛

ب. دریافت کارمزد معادل حقوق و مزایای استادیار پایة یک در سال پذیرش پژوهشگر؛

ج. برخورداری از بیمة تکمیلی درمان، مطابق مقررات بنیاد، در طول دورة پشتیبانی بنیاد؛

د. تسهیلات فرهنگی - رفاهی مذکور در بند «الف- 4» مادة 4 آیین ­نامۀ «شناسایی و پشتیبانی از دانش‌آموختگان برتر دانشگاهی» (مصوب هیئت امنای بنیاد در تاریخ 1394/3/13) در طول دورة پشتیبانی بنیاد؛

هـ. اعتبار ارتباطات علمی شامل:

هـ-1.کمک‌هزینة شرکت در یک مجمع علمی خارجی،

هـ-2. کمک‌هزینة شرکت در دو مجمع علمی داخلی.

 

تبصرة 1. در صورتی که طرح پژوهشی پژوهشگر، تقاضامحور باشد، حداکثر 50 درصد و چنان‌چه اولویت‌محور باشد، حداکثر 80 درصد از تسهیلات موضوع بخش‌های «ب» و «هـ» این بند را بنیاد پرداخت می‌کند و مابقی آن بر عهدة مؤسسة علمی پذیرندة پژوهشگر یا سایر نهادهای حمایت‌کننده است. تعیین میزان دقیق سهم بنیاد، بر عهدة کارگروه است.

 تبصرة 2. مهلت استفاده از تسهیلات وام ساخت / خرید مسکن، تا سه سال پس از تاریخ برگزیدگی و مهلت استفاده از سایر تسهیلات بخش «د»، تا دو سال پس از تاریخ برگزیدگی و مهلت استفاده از تسهیلات بخش «هـ» تا شش ماه پس از اتمام دورة پسادکتری است.

تبصرة 3. موضوع مجامع علمی مربوط به بخش «هـ» این بند، باید مرتبط با حوزة فعالیت علمی دورة پسادکتری پژوهشگر و همراه با ارائة مقاله در مجمع باشد.

تبصرة 4. پژوهشگر می‌تواند اعتبار بخش «هـ-1» این بند را برای شرکت در کارگاهی آموزشی مرتبط با حوزة فعالیت‌های علمی خود هزینه‌کند.

تبصرة 5. مهلت استفاده از اعتبارات بخش «هـ» این بند، حداکثر شش ماه پس از اتمام دورة پسادکتری است.

تبصرة 6. مبلغ اعتبار هر یک از بخش‌های «د» و «هـ» این بند را رئیس بنیاد تعیین می‌کند.

3-2. مدت زمان پشتیبانی بنیاد از پژوهشگر در دورة پسادکتری، حداکثر یک سال است.

تبصره. در صورت نیازِ استاد میزبان و عملکرد مناسب پژوهشگر، به تشخیص معاونت آینده‌سازان، تمدید این تسهیلات برای حداکثر یک سال دیگر امکان‌پذیر است.

3-3. پژوهشگر برای بهره‌مندی از تسهیلات این شیوه‌نامه، نباید در طول دورة پسادکتری، هیچ‌گونه اشتغال دیگری (اعم از قراردادی ، پیمانی یا رسمی) که منجر به پرداخت حق بیمه برای وی شود، داشته باشد.

3-4. پس از پایان دورة پسادکتری،گواهی‌نامة فعالیت پژوهشگر، از سوی استاد میزبان به وی اعطا می‌شود.

مادة 4. شرایط استاد میزبان

شرایط استاد میزبان پژوهشگر به شرح زیر است:

الف. یکی از اعضای هیئت‌علمی مؤسسة علمی پذیرندة دانش‌آموختة برتر باشد؛

ب. دارای مرتبة علمی دانشیاری یا استادی باشد؛

ج. دارای حُسن شهرت پژوهشی باشد.

تبصرة 1. چنانچه طرح پژوهشی پژوهشگر، اولویت‌محور باشد، حسن شهرت پژوهشی استاد میزبان بر اساس شاخص‌هایی از قبیل داشتن مقالات با ارجاعات بالا ، داشتن مقالات در نشریه‌های معتبر علمی و برخورداری از شاخص ارجاع بالا در مقایسه با افراد هم‌رشته یا داشتن آثار برجستة هنری یا ادبی تعیین می‌شود و چنان‌چه طرح پژوهشی پژوهشگر، تقاضامحور باشد، حسن شهرت پژوهشی استاد میزبان بر اساس شاخص‌هایی از قبیل موضوع ، حجم و تعداد قراردادهای پژوهشی انجام‌شده در سال­های اخیر تعیین می‌شود.

تبصرة 2. ارزیابی شرایط استاد میزبان و طرح پژوهشی، بر عهدة کارگروه است.

مادة 5 . فرایند اجرا

5-1. شناسایی دانش‌آموختگان برتر

فرایند شناسایی دانش‌آموختگان برتر مشمول این جایزه، به شرح زیر است:

الف. رئیس بنیاد در هر سال سهمیة استفاده از این جایزه را اعلام می­کند.

ب. دانش‌آموختگان متقاضی، در بازه‌های زمانی تعیین‌شده از سوی معاونت آینده‌سازان، اطلاعات خود را در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد بارگذاری می­ کنند.

تبصره. چنانچه در هر مرحله از بررسی‌ها مشخص شود متقاضی اطلاعاتی خلاف واقع را به بنیاد ارائه کرده است، علاوه بر محرومیت از این جایزه، از سایر تسهیلات و حمایت‌های بنیاد، محروم و عدم صداقت وی به مراجع ذی‌ربط، اعلام می‌شود و حق پی‌گیری موضوع به صورت حقوقی نیز برای بنیاد ملی محفوظ خواهد بود. تشخیص مصادیق مربوط به این بند، بر عهدة معاونت آینده‌سازان است.

ج. پس از راستی‌آزمایی اطلاعات (با کمک بنیادهای نخبگان استانی محل تحصیل یا سکونت متقاضیان)، کارگروه در هر فصل از سال، با ارزیابی متقاضیان، برگزیدگان نهایی آن فصل را تعیین می‌کند.

د. معاونت آینده‌سازان برگزیدگی دانش‌آموختگان برتر را به آنان اطلاع‌رسانی می‌کند.

5-2. فرایند اعطای جایزه

پس از انتخاب دانش‌آموختگان برتر، فرایند اعطای تسهیلات دورة پسادکتری به شرح زیر انجام می‌شود:

    دانش‌آموختة برتر، باید حداکثر شش ماه پس از برگزیده‌شدن، مؤسسة علمی پذیرنده ، استاد میزبان و موضوع پژوهش خود را انتخاب و به بنیاد اعلام کند؛ در غیر این صورت، برگزیدگی وی لغو و منوط به بررسی و انتخاب مجدد کارگروه خواهد شد.
    پس از بررسی شرایط استاد میزبان در بنیاد و تأیید آن، نظر کارگروه دربارة موضوع طرح پژوهشی دریافت می‌شود. در صورت ضرورت، کارگروه می‌تواند از نظر افراد متخصص برای بررسی طرح‌ها استفاده کند.
    پس از تأیید موضوع پژوهش، بنیاد تفاهم‌نامه‌ای را با مؤسسة پذیرنده برای اجرای این شیوه‌نامه در خصوص پژوهشگر منعقد می‌کند.
    معاونت توسعه و مدیریت منابع بنیاد، بر اساس مفاد تفاهم­نامه، سهم بنیاد از کارمزد پژوهشگر را پرداخت می‌کند.
    مؤسسة پذیرنده، بر اساس مفاد تفاهم­نامه، سهم خود از کارمزد پژوهشگر را پرداخت می‌کند.
    پژوهشگر در طول دورة پسادکتری، بر اساس مفاد تفاهم­نامه، گزارش‌های خود را در خصوص پیشرفت دوره، به بنیاد ارسال می‌کند و پرداخت ادامة تسهیلات، منوط به تأیید این گزارش‌ها از سوی استاد میزبان و بنیاد است.

    تبصره. در صورتی که دورة پسادکتری به پایان برسد یا به هر دلیلی، همکاری پژوهشگر قطع شود و مدت زمان دوره، کم‌تر از میزانی باشد که پژوهشگر بابت آن، کارمزد دریافت نموده است، لازم است پژوهشگر، کارمزد دریافتی اضافی را به مؤسسه پذیرنده برگرداند و مؤسسه نیز سهم بنیاد از دریافتی اضافی را به بنیاد پرداخت نماید.
    در پایان دوره، پژوهشگر گزارش‌کامل دوره و برون‌دادهای آن (اعم از کتاب ، مقاله ، گزارش و امثال آن‌ها) را پس از تأیید استاد میزبان و مؤسسة پذیرنده، به بنیاد ارسال می‌کند.

    تبصره. لازم است در برون‌دادهای حاصل از دورة فرصت مطالعاتی پژوهشگر، به حمایت مالی بنیاد اشاره شود.
    پژوهشگر برای بهره‌مندی از تسهیلات مذکور در بخش‌های «ج» ، «د» و «ه» بند 3-1 مادة 3 این شیوه‌نامه، درخواست‌های خود را از طریق سامانة اطلاعاتی بنیاد ارسال می‌نماید تا در صورت تأیید معاونت آینده‌سازان، تسهیلات (به‌طور مستقیم یا از طریق مؤسسة میزبان) به وی پرداخت شود.

مادة 6. تفسیر مفاد و نظارت

شرح موارد مسکوت و تفسیر مفاد این شیوه‌نامه، بر عهدة معاونت آینده‌سازان و تشخیص و تصمیم‌گیری در مواردی که به تشخیص معاونت آینده‌سازان، موارد خاص شناخته می‌شوند، بر عهدة شورای معاونان بنیاد ملی است و لازم است معاونت آینده‌سازان در هر سال،گزارشی از اجرای شیوه‌نامه را تهیه ‌و به شورای مذکور ارائه کند.

مادة 7. تصویب و اجرا

این شیوه ­نامه مشتمل بر یک مقدمه ، هفت ماده ، سیزده تبصره و یک جدول پیوست، در تاریخ 1398/12/10 به تصویب رئیس بنیاد ملی نخبگان رسید و از تاریخ 1399/1/1 جایگزین شیوه‌نامة قبلی در این خصوص می‌شود.